Phương pháp luyện nghe của một thầy giáo biết 6 ngôn ngữ

[trannguyenphong]

Nói về phương pháp luyện nghe thì chúng ta cũng đã nói nhiều, nhưng mình thấy cách luyện nghe dưới đây của một thầy giáo - thầy duynhien - ngừoi nhiều năm là giảng viên ở một trường đại học lớn, rất đặc biệt, nên trích ra để các bạn tham khảo.

LÀM SAO NGHE ĐƯỢC TIẾNG ANH
(và nói chung: MỘT NGOẠI NGỮ)

Một trong những trở ngại lớn nhất của chúng ta khi học một ngoại ngữ ấy là chúng ta quá… thông minh và có quá nhiều kinh nghiệm.

Quá thông minh: vì mình không thể nào chấp nhận nghe một câu mà mình không hiểu: cần phải hiểu một câu nói gì trước khi nghe tiếp câu thứ hai, nếu không thì mình không buồn nghe tiếp.

Quá kinh nghiệm: Cuộc đời đã dạy ta không nghe những gì người khác nói mà chỉ hiểu những gì mà nội dung chuyển tải. Nếu không hiểu nội dung, chúng ta không thể lặp lại lời người kia. Cũng vì thế mà - trong giai đoạn đầu học ngoại ngữ - mỗi lần nghe một câu tiếng Anh thì trong đầu phải dịch ra được tiếng Việt thì mới yên tâm, bằng không thì … câu ấy không có nghĩa.

Thế nhưng, đấy là lối học sinh ngữ ngược chiều. Tôi biết được 6 ngôn ngữ, trong đó có ba ngôn ngữ thành thạo nghe nói đọc viết: Việt - Anh - Pháp, và tôi thấy rằng trong các ngôn ngữ tôi biết thì, một cách khách quan, nghe và nói tiếng Việt là khó nhất (vì ở phương tây, không có ngôn ngữ nào mà mình đổi cao độ của một từ thì ý nghĩa từ ấy lại thay đổi: ma - má - mà - mạ - mã - mả). Nhưng các bạn ở forum này, cũng như tôi, đều không có vấn đề gì cả với cái sinh ngữ khó vào bậc nhất ấy!

Thế nhưng những thầy cô dạy chúng ta nghe nói tiếng Việt chẳng phải là những vị chuyên viên ngôn ngữ như các thầy ngoại ngữ mà ta học tại các trường. Thầy dạy tiếng Việt chúng ta là tất cả những người quanh ta từ ngày ta ra đời: cha mẹ, anh chị, hàng xóm, bạn bè… nghĩa là đại đa số những người chưa có một giờ sư phạm nào cả, thậm chỉ không có một khái niệm nào về văn phạm tiếng Việt. Thế mà ta nghe tiếng Việt thoải mái và nói như sáo. Còn tiếng Anh thì không thể như thế được. Ấy là vì đối với tiếng Việt, chúng ta học theo tiến trình tự nhiên, còn ngoại ngữ thì ta học theo tiến trình phản tự nhiên.

Từ lúc sinh ra chúng ta đã nghe mọi người nói tiếng Việt chung quanh (mà chẳng bao giờ ta phản đối: "tôi chẳng hiểu gì cả, đừng nói nữa"! Mới sanh thì biết gì mà hiểu và phản đối!). Sau một thời gian dài từ 9 tháng đến 1 năm, ta mới nói những tiếng nói đầu tiên (từng chữ một), mà không hiểu mình nói gì. Vài năm sau vào lớp mẫu giáo mới học đọc, rồi vào lớp 1 (sáu năm sau khi bắt đầu nghe) mới tập viết… Lúc bấy giờ, dù chưa biết viết thì mình đã nghe đưọc tất cả những gì người lớn nói rồi (kể cả điều mình chưa hiểu). Như vậy, tiến trình học tiếng Việt của chúng ta là Nghe - Nói - Đọc - Viết. Giai đoạn dài nhất là nghe và nói, rồi sau đó từ vựng tự thêm vào mà ta không bao giờ bỏ thời gian học từ ngữ. Và ngữ pháp (hay văn phạm) thì đến cấp 2 mới học qua loa, mà khi qua hết trung học thì ta đã quên hết 90% rồi.

Nhưng tiến trình ta học tiếng Anh (hay bất cứ ngoại ngữ nào) thì hoàn toàn ngược lại.

Thử nhìn lại xem: Trước tiên là viết một số chữ và chua thêm nghĩa tiếng Việt nếu cần. Và kể từ đó, học càng nhiều từ vựng càng tốt, kế đến là học văn phạm, rồi lấy từ vựng ráp vào cho đúng với văn phạm mà VIẾT thành câu! Rồi loay hoay sửa cho đúng luật! Sau đó thì tập đọc các chữ ấy trúng được chừng nào hay chừng ấy, và nhiều khi lại đọc một âm tiếng Anh bằng một âm tiếng Việt! (ví dụ fire, fight, five, file… đều được đọc là ‘phai’ ). Sau đó mới tới giai đoạn NÓI, mà ‘nói’ đây có nghĩa là Đọc Lớn Tiếng những câu mình viết trong đầu mình, mà không thắc mắc người đối thoại có hiểu 'message' của mình hay không vì mình chỉ lo là nói có sai văn phạm hay không. Lúc bấy giờ mới khám phá rằng những câu mình viết thì ai cũng hiểu, như khi mình nói thì chỉ có mình và … Thượng Đế hiểu thôi, còn người bản xứ (tiếng Anh) thì ‘huh - huh’ dài cổ như cổ cò!

Sau thời gian dài thật dài, mình khám phá rằng mình từng biết tiếng Anh, và nói ra thì người khác hiểu tàm tạm, nhưng khi họ nói thì mình không nghe được gì cả (nghĩa là nghe không hiểu gì cả). Lúc bấy giờ mới tập nghe, và rồi đành bỏ cuộc vì cố gắng mấy cũng không hiểu được những gì người ta nói.

Vấn đề là ở đó: chúng ta đã học tiếng Anh ngược với tiến trình tự nhiên, vì quá thông minh và có quá nhiều kinh nghiệm. Tiến trình ấy là Viết - Đọc - Nói - Nghe!

Vì thế, muốn nghe và nói tiếng Anh, chuyện đầu tiên là phải quên đi kinh nghiệm và trí thông minh, để trở lại trạng thái ‘sơ sinh và con nít’, và đừng sử dụng quá nhiều chất xám để phân tích, lý luận, dịch thuật!

Duynhien

Bái phục sư phụ! Bái phục, bái phục!!!

Qua bài viết này mình đã mường tượng ra gần 90% công việc mình phải làm để luyện nghe cho tốt. Tức cái công việc ấy phải hợp với cái mà bạn gọi là "Tiến trình tự nhiên: Nghe - Nói - Đọc - Viết".
Đầu tiên các bạn phải NGHE: bằng nhiều nguồn nhưng nhớ là phải chọn lọc theo cấp độ từ thấp tới cao để dễ tiếp thu. Vì như các bé mới lớn có bao giờ ai nói cho chúng nghe những điều phức tạp đâu!
Tiếp đó là NÓI: ko đâu xa, các bạn chỉ cần nói lại những gì mình nghe là được rồi, ko cần quan tâm lắm các quy luật phát âm rườm rà khó hiểu làm gì, lặp lại cho chính xác những gì người bản ngữ nói là được.
Tiếp nữa là ĐỌC: các bạn nên tập đọc những mẫu tin mà mình quan tâm, đọc các mẫu chuyện vui mà mình thích.
Cuối cùng là VIẾT: các bạn có thể viết ra các mẫu tin nhỏ trực tiếp bằng tiếng Anh phù hợp với trình độ của mình, hay viết ra những công việc hằng ngày của mình cho dễ viết.
Cứ như thế làm đi làm lại bảo đảm sau một khoảng thời gian ko lâu, các bạn sẽ tiến bộ không tưởng.

OK?!!!

[trannguyenphong]

Có một điều mình ko hiểu là thế này: ngay trong tiếng Việt chúng ta thôi, dân ở các miền khác nhau hay các địa phương khác nhau nói giọng khác nhau, nhưng khi giao tiếp với nhau thì ta có thể hiểu gần như đa phần. Còn tại sao trong tiếng Anh ta không thể phát âm theo tiếng Anh của người Anh hay theo cách đồng hóa dễ phát âm của người Việt mà phải phải âm theo giọng chuẩn của người bản xứ hay người Mỹ vậy? Phát âm theo cách của mình họ ko hiểu hay đó là do bản chất thực tế nó như vậy?

Bạn nào biết trả lời mình với!!!

[wellfrog]

Có một điều mình ko hiểu là thế này: ngay trong tiếng Việt chúng ta thôi, dân ở các miền khác nhau hay các địa phương khác nhau nói giọng khác nhau, nhưng khi giao tiếp với nhau thì ta có thể hiểu gần như đa phần. Còn tại sao trong tiếng Anh ta không thể phát âm theo tiếng Anh của người Anh hay theo cách đồng hóa dễ phát âm của người Việt mà phải phải âm theo giọng chuẩn của người bản xứ hay người Mỹ vậy? Phát âm theo cách của mình họ ko hiểu hay đó là do bản chất thực tế nó như vậy?

Bạn nào biết trả lời mình với!!!

Câu hỏi của bạn có nội dung mơ hồ quá , không hiểu được??

[friends_Forever64]

Có một điều mình ko hiểu là thế này: ngay trong tiếng Việt chúng ta thôi, dân ở các miền khác nhau hay các địa phương khác nhau nói giọng khác nhau, nhưng khi giao tiếp với nhau thì ta có thể hiểu gần như đa phần. Còn tại sao trong tiếng Anh ta không thể phát âm theo tiếng Anh của người Anh hay theo cách đồng hóa dễ phát âm của người Việt mà phải phải âm theo giọng chuẩn của người bản xứ hay người Mỹ vậy? Phát âm theo cách của mình họ ko hiểu hay đó là do bản chất thực tế nó như vậy?

Bạn nào biết trả lời mình với!!!

Ai bảo bạn là không phát âm theo tiếng anh của người anh?
Phát âm được như thế là quá tốt rồi đậy
Còn vì sao mà phải học theo kiểu của người mĩ và người anh vì:
Cấu tạo âm của họ khác của mình,giọng của họ rung hơn,ồm hơn,to hơn và nó có stress,intonation.
Vấn đề là vì họ đã quen với cách phát âm và nghe người khác nói như vậy ròi nên nếu mà mình không học như họ thì họ sẽ không hiểu mình nói gị
Vì mình học tiếng của họ nên mình phải bắt chước hết thôi

[junior2612]

Bạn nào nghe kém thì nghe VOA ý , phát âm chuẩn đọc chậm,dễ nghe cực kì, mình cũng đang test cách của thầy Duynhiên,mới đầu nghe có vẻ hơi nản nhưng thấy khá lên nhiều ui`,có nhiều từ rất đơn giản nhưng lại ko nghe đc,nếu nghe chuẩn fát âm ngon ngay `, hầu hết là trước đây giáo viên dạy đọc sai hết nên bây jờ nghe khó là fải ,ví dụ như mình nghe đc 1 từ là " o lờ witzz " chả hiểu là jì cả mãi mới mò ra là " always " từ này mình toàn đọc là " o lơ way " có mà nghe = niềm tin
link VOA cho ai chưa biết : http://www.petalia.org/hoctienganh/voa-english.htm

3 phần mình hay ghé " Dynamic E, Special E và học thành ngữ,trên này cũng có tin tức thế giới tha hồ mà nghe

[fernando]

Đã học tiếng Anh lâu rồi mà khi đọc bài này mới ngộ ra nhiều điều. Cảm ơn rất nhiều.

[lovelycat_0302]

Em học tiếng anh lâu rồi nhưng vẫn chưa được tốt mấy, lên mạng tìm cách học thìbảo là nghe là chìa khóa và đừng học ngữ phạp Như thế có đúng không ạ?
um..còn cái trang wed của VOA sao em mở không được?

[wellfrog]

Em học tiếng anh lâu rồi nhưng vẫn chưa được tốt mấy, lên mạng tìm cách học thìbảo là nghe là chìa khóa và đừng học ngữ phạp Như thế có đúng không ạ?
um..còn cái trang wed của VOA sao em mở không được?

Cũng tùy hoàn cảnh thôi , nếu ra đời mà cần giao tiếp nhiều thì cần nghe nói , còn nếu ngồi bàn giấy nhiều để dịch hay viết thì ngữ pháp là ưu tiên hàng đầu

[maikhoihn]

Cũng tùy hoàn cảnh thôi , nếu ra đời mà cần giao tiếp nhiều thì cần nghe nói , còn nếu ngồi bàn giấy nhiều để dịch hay viết thì ngữ pháp là ưu tiên hàng đầu

Mình nghĩ ngữ pháp cũng rất cần cho nghe nói đấy wellfrog, vì trong 1 câu có thể có 1 số từ ta rất khó nghe, do vậy căn cứ vào ngữ pháp ta sẽ có thể đoán được nghĩa của câu đó. Nhất là nói đúng ngữ pháp cũng giúp ta tự tin hơn khi nói tiếng anh.

[bicbic222623]

Mình vốn không thích tiếng anh cho lắm (sợ phải nhớ từ vựng )nhưng vì cái bằng tốt nghiệp và xin việc làm nên miễn cưỡng học, mấy hôm nay học giảng đường thấy ngữ pháp mình không đến nỗi mất căn bản nhưng chỉ có cái nghe là chịu, nghe máy thì mù tịt, cô nói thì 5 chữ nghe dịch kịp được 1 chữ là cùng . Nghe, thứ nhất là không kịp nhận ra phát âm, thứ hai là dịch không kịp.Khi hè cứ nghĩ quan trọng nhất trong tiếng anh là biết hết từ vựng ôm nguyên từ điển để học thuộc nhưng học gì quên nấy ôn hoài nhưng vẫn quên tức quá bỏ luôn. Bây giờ thấy việc nghe còn khó khăn hơn.Những kinh nghiệm của thầy Nhiên nói thì rất đúng tâm lý của người mới học nhưng không biết với mình liệu có đủ kiên nhẫn để tắm ngôn ngữ không nhỉ, mình cứ sợ nghe ngưòi ta nói trên đài nhanh như thế liệu có thể nhập tâm không hay cứ nghe mà không hiểu gì hoài. Mình cảm giác đầu óc và lỗ tai mình có vẻ khó mà thu nhận nó nỗi